Psychopathia Sexualis

Με την τελευταία ανάρτηση να είναι απ' τον Αύγουστο του 2008, αποφάσισα να γράψω κάτι καινουργιο. Σκέφτηκα να κάνω ένα αφιέρωμα στους πίνακες του Max Ernst της δεύτερης περιόδου. Σκέφτηκα επίσης για ένα αφιέρωμα στη διεστραμμένη και απειλητική μετά-ποπ-αρτ της Denyse Willem, ή - παραμένοντας στο πνεύμα του ρομαντισμού - για μια ματιά στην ονειρική μεγαλοπρέπεια των πίνακων του Karl Friedrich Schinkel, ή στον υπερρεαλισμό των γλυπτών της Louise Nevelson. Τελικά όμως αποφάσισα να γράψω για κάτι διαφορετικό, επιλέγοντας αυτό που de facto αποτελεί συγκοινωνουντα δοχεια με την ποπ-αρτ, το κόμικ, το οποίο δεν είναι μόνο Μίκυ Μάους και Σούπερμαν (αν και ακόμα κι αυτά είναι ενίοτε ιδιαίτερα), αλλά προεκτείνεται και σε πιο φιλόδοξες δουλειές, όπως αυτών του Ισπανού Miguel Angel Martin, ο οποίος αποτυπώνει ένα απ' τα πιο τρομακτικά και βίαια υπαρξιακά τοπία, που μπορούν να συγκριθούν μόνο με δουλειές σαν το "Κραυγές και Ψίθυροι" του Bergman ή το "Carne" του Gaspar Noé.

Θα παρουσιάσω λοιπόν μέσα απ' το μπλογκ αποσπάσματα απ' το κόμικ του Miguel Martin "Psychopathia Sexualis" του 1999.

Οι πίνακες καταστροφής του Eugene Delacroix

Προχωρώντας σε μια ανάλυση του ρομαντικού κινήματος, ο όρος άρχιζε να αποκρυσταλλώνεται τον 18ο αιώνα με τις ιστορίες γοτθικού τρόμου που περιείχαν το στοιχείο του απόκοσμου και του μυστηριώδους. Σύμφωνα με τους Γάλλους μεταφραστές Letourneur και De Girardin, o όρος "ρομαντισμός" χαρακτήριζε τις συναισθηματικές αποχρώσεις μιας σκηνής. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα υπήρξε συνώνυμος δημοφιλών βιβλιών με ιπποτική θεματολογία, με περιπέτειες σε παραμυθένια μέρη και απομακρυσμένες εποχές. Η έννοια περιοριζόταν στους συγγραφείς τέτοιων ιστοριών.



Πρώτος ο Γερμανός συγγραφέας και φιλόσοφος Novalis (Georg Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg) έδωσε μια διαφορετική ερμηνεία, που ταυτόχρονα παραμένει και ο πιο γνωστός ορισμός του κινήματος: "με το να δίνω στο σύνηθες ένα ανώτερο νόημα, μία μυστηριώδη χροιά, με το να δίνω στο γνωστό την μεγαλοπρέπεια του άγνωστου, με το να δίνω στο περιορισμένο την αύρα του άπειρου, το ρομαντικοποιώ..".



Ο Eugene Delacroix (που είχε σπουδάσει μουσική πρωτού στραφεί στη ζωγραφική) θεωρήθηκε ο ηγέτης των ρομαντικών ζωγράφων στη Γαλλία, και έτσι υπήρξε και κύριος στόχος της κριτικής των ζωγράφων της παραδοσιακής σχολής. Αντλούσε τη θεματολογία του απο κλασική λογοτεχνία (Δάντης, Σέξπηρ, Γκέτε), και από ρομαντικούς συγγραφείς και ποιητές όπως ο Walter Scott και ο Λορδος Byron. Στα πιο γνωστά του έργα ("Dante and Virgil in Hell", "Massacre of Chios") εισήγαγε δυναμικές φιγούρες, τα πρόσωπα των οποίων εξέφραζαν υπαρξιακή απελπισία και ψυχική οδύνη. Τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά αποτυπώνονται με ακόμα μεγαλύτερη δύναμη σε μια σειρά από πίνακες που κυρίως απεικονίζουν μάχες, και που φτάνουν στα όρια του ντελίριου και του παροξυσμού.



Στον πίνακα "the Death of Sardanapalus" (πρώτη εικόνα) η σκηνή της σφαγής αναπαράγεται σε μία μυστικιστική, Διονυσιακή έκσταση, μεθυσμένη απ' το χάος και την καταστροφή. Στον πίνακα "the Entry of the Crusaders Into Constantinople" (δεύτερη εικόνα) ξεχωρίζει περισσότερο το ψυχολογικό στοιχείο, ο φόβος και το δέος, και στην αντιπαράθεση των φιγούρων των εισβολέων και των κατοικών αναδεικνύονται σαν πρωταγωνιστές η φλεγόμενη πόλη και ο απειλητικός ουρανός. Στον πίνακα "Combat of the Giaour and the Pasha" (τρίτη εικόνα), με το να περιορίζει την καταστροφική μανία σε δύο φιγούρες ο Delacroix τις εξυψώνει σε πρωταγωνιστές αρχαίας τραγωδίας. Τέλος, στον πίνακα "the Execution of Doge Marino Faliero" (τέταρτη εικόνα) η εκτέλεση αποτυπώνεται σε μια σπουδαία θεατρική σκηνή, λες και είναι "μάυρη" τελετή, που συνδιαζονται μοναδικά το πλήθος, η αρχιτεκτονική, ο άδειος χώρος και μια σκοτεινή χρωματική παλέτα.

Οι κορυφές ριγούνε,
η αδύναμη γέφυρα τρεμοπαίζει,
μα ο κυνηγος περπατάει στο δύσκολο μονοπάτι με σταθερή την καρδιά,
με τολμηρά βήματα, διασχίζει τον επικίνδυνο παγετώνα,
εκεί, οπού η άνοιξη δεν έρχεται ποτέ, και τα κλαδιά δεν τολμάνε να μεγαλώσουν..